Αρχική σελίδα 0 - 12 μηνών Το "δύσκολο" παιδί

Το "δύσκολο" παιδί

Αν και κάθε παιδί είναι μια εντελώς ξεχωριστή προσωπικότητα, θα μπορούσε κανείς να κάνει πρόχειρα μια γενική κατηγοριοποίηση και να μιλήσει για εύκολα ή δύσκολα παιδιά. Ο διαχωρισμός αυτός δεν είναι μια «ταμπέλα», ούτε αξιολογεί τα παιδιά, απλώς περιγράφει μερικά κοινά γενικά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς που συναντά κανείς σε μια ομάδα παιδιών. Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε ένα "δύσκολο" παιδί;

Πράγματι, αν μιλήσει κανείς με αρκετούς γονείς, θα διαπιστώσει ότι ορισμένα παιδιά προσαρμόζονται πιο δύσκολα από άλλα ή εμφανίζουν μεγαλύτερη άρνηση να συμμορφωθούν με κάποιους γενικούς κανόνες που αφορούν την οικογένεια και τον κοινωνικό περίγυρο. Συχνά, δείχνουν τέτοια σημάδια συμπεριφοράς από βρέφη ακόμη, ενώ σε γενικές γραμμές, παρόλο που το κάθε παιδί θα διατηρήσει τα στοιχεία της προσωπικότητάς του, μετά τα 7 περίπου όλα τα παιδιά έρχονται σε ένα επίπεδο όπου μπορούν να συμμορφωθούν πλέον χωρίς σημαντικά προβλήματα στους κανόνες που υπάρχουν σε ομάδες όπως η οικογένεια ή η τάξη του σχολείου.

 

Πώς συμπεριφέρονται τα «δύσκολα» παιδιά;

Τα δύσκολα παιδιά, καταλήγουν να χαρακτηριστούν έτσι, χωρίς να σημαίνει ότι τα ακολουθεί ή τα χαρακτηρίζει κάποιου είδους πρόβλημα, απλώς έτσι περιγράφεται η δυσκολία τους να ακολουθήσουν ομαλά ένα πρόγραμμα, η επιμονή τους, συχνή δυσαρέσκεια για κάτι καινούριο και πιθανότατα δυσκολίες στο φαγητό ή στη ρουτίνα του ύπνου.

Πολλές φορές τα παιδιά αυτά είναι πολύ επίμονα, έχουν ένταση και υψηλά επίπεδα δραστηριότητας, δεν τα ενθουσιάζουν οι αλλαγές και προτιμούν τις καταστάσεις που γνωρίζουν. Προτιμούν να μην προσαρμόζονται σε νέες συνθήκες, αλλά να καταφεύγουν σε εκείνες που ήδη γνωρίζουν, ενώ τα ενοχλούν αρκετά οι περισπάσεις.

Ίσως σας συμβαίνει συχνά το μωρό σας να μη δέχεται εύκολα νέες γεύσεις στο φαγητό του, να αρνείται να ακολουθήσει μια ρουτίνα ύπνου ή να ενοχλείται από την αναστάτωση που προκαλεί η παρουσία πολλών ατόμων ή ένα διαφορετικό περιβάλλον. Ίσως, επίσης, ζείτε αρκετά συχνά καταστάσεις με το νήπιό σας, όπου αντιμετωπίζετε τις κρίσεις θυμού του, όπου μια αλλαγή στο πρόγραμμά του ή μια άρνησή σας θα φέρει την καταστροφή. Ίσως ακόμη έχετε αναγκαστεί να αλλάξετε ξαφνικά το πρόγραμμά σας εξαιτίας της συμπεριφοράς του τρίχρονου παιδιού σας, που επιμένει πεισματικά και χωρίς υπομονή να φύγετε οπωσδήποτε από την επίσκεψη ή το εστιατόριο που βρίσκεστε. Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι το παιδί σας προτιμάει να πηγαίνει βόλτα σε μέρη που ήδη γνωρίζει και δεν δείχνει καμία προθυμία να επισκεφτεί κάτι καινούριο, που ωστόσο εάν τελικά αυτό γίνει, στο τέλος πιθανότατα θα του αρέσει!

Ναι, όλα αυτά και άλλα πολλά έχουν συμβεί σε αρκετές οικογένειες και ναι φέρνουν στους γονείς αρκετή ταλαιπωρία, αλλά ταλαιπωρούν επίσης και το μικρό σας.

 

Πώς να αντιμετωπίσετε ένα «δύσκολο» παιδί

Χωρίς να σημαίνει ότι όλες αυτές οι συμπεριφορές των μικρών παιδιών έχουν το ακαταλόγιστο, καλό είναι να αναγνωρίσετε και να αποδεχτείτε την ανώριμη, ομολογουμένως, συμπεριφορά του παιδιού σας ως γεγονός και να δείτε πώς μπορείτε να την αντιμετωπίσετε στο εξής, χωρίς να διαταράσσετε άσκοπα τις ισορροπίες, αλλά αντίθετα δημιουργώντας σχέσεις κατανόησης και ταυτόχρονα προσπαθώντας να επιβιώσετε!

Η αλήθεια είναι πως, όπως κάνετε σε καθετί ως γονιός, θα σηκώσετε κι εδώ το βάρος που δεν μπορεί να σηκώσει το πιτσιρίκι σας. Δηλαδή, θα του ζητήσετε να καταλάβει ή να συμπεριφερθεί όπως πρέπει, μέχρι το σημείο που θεωρείτε ότι μπορεί να το κάνει. Το υπόλοιπο κομμάτι θα αφορά αναγκαστικά τη δική σας προσαρμογή. Η λύση απαιτεί να κάνετε και οι δύο πλευρές λίγα βήματα υποχώρησης και φυσικά να ελπίζετε σε μια προσαρμογή του μικρού σας λίγο-λίγο κάθε φορά.

Θα πρέπει να προσπαθήσετε στις δύσκολες καταστάσεις που θα προκύψουν να αντιδράσετε με ψυχραιμία και καθαρό μυαλό, ώστε να πάρετε τις σωστές αποφάσεις. Ξεχάστε με το τι εικόνα δίνετε στους άλλους ή τι σκέφτονται για εσάς και επικεντρωθείτε στο τι συμβαίνει με το παιδί σας, αγνοώντας τα υπόλοιπα. Μην νιώθετε άσχημα για αυτό που συμβαίνει, ακόμη κι αν βρίσκεστε στο επίκεντρο της προσοχής ή σε μια γιορτή.

Προσπαθήστε να πάρετε μια ανάσα, να αποστασιοποιηθείτε και να μην επιτρέψετε στην ένταση του παιδιού να επηρεάσει τη δική σας κατάσταση, την ψυχραιμία σας και το πώς θα το χειριστείτε. Εάν ο στόχος του παιδιού είναι ακριβώς να τραβήξει την προσοχή όλων, πάρτε το με ηρεμία σε ένα ήσυχο μέρος, εφόσον είναι δυνατό, και συζητήστε εκεί.

Ζυγίστε τα πράγματα και δείτε εάν μπορεί το παιδί σας να το χειριστεί και να επανέλθει, ώστε να συνεχίσετε τη δραστηριότητα, π.χ. να παραμείνετε στη γιορτή ή εάν θα πρέπει να λάβετε μέτρα. Φυσικά, το πώς θα το χειριστείτε έχει άμεση σχέση με την ηλικία του.

Όταν πρόκειται για ένα μικρό μωρό, δεν είναι πολλά αυτά που μπορείτε να κάνετε,  παρά να του εξασφαλίσετε ηρεμία, ήπια ερεθίσματα και ίσως ύπνο. Εάν αυτό μπορεί να γίνει μόνο στο σπίτι σας, ίσως είναι η μόνη λύση. Για ένα μεγαλύτερο παιδάκι, ίσως καταφέρετε να το ηρεμήσετε λίγο απομακρύνοντάς το από τον κόσμο ή τη δραστηριότητα κι έτσι να κερδίσετε λίγο χρόνο, ενώ και το ίδιο θα χαλαρώσει λίγο και θα διαπιστώσει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο δυσάρεστα. Ένα τέτοιο μικρό διάλειμμα, ακόμη κι αν το παιδί επιστρέψει στη δραστηριότητα μόνο για ένα δεκάλεπτο, είναι οπωσδήποτε ένα σημαντικό βήμα και διδάσκει στο μικρό σας τη διαχείριση των καταστάσεων.

 

Το σημαντικότερο είναι να κρίνετε κάθε κατάσταση ξεχωριστά και να κρατάτε τις ισορροπίες, κατανοώντας και βοηθώντας το παιδί σας, αλλά ταυτόχρονα «εκπαιδεύοντάς» το να βρίσκει τρόπους να ξεπερνά τα εμπόδια που θέτει το ίδιο στον εαυτό του.

 

Εάν είναι αρκετά μεγάλο, συζητήστε μαζί του και εκφράστε μια διαφορετική γνώμη, ώστε να το ξανασκεφτεί. Για παράδειγμα, εάν αρνείται να επισκεφτείτε έναν νέο παιδότοπο, θυμίστε του ότι την προηγούμενη φορά που πήγατε σε ένα νέο μέρος ενώ έλεγε «όχι», στο τέλος του άρεσε και πέρασε όμορφα. Βοηθήστε το να επεξεργάζεται έτσι απλά τις απόψεις του και να αρχίσει να σκέφτεται με μεγαλύτερη ευελιξία.

 

Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται στις αλλαγές:

  • Εξασφαλίστε του αρκετό ύπνο και καλύψτε τις ανάγκες του πριν βρεθείτε σε μια νέα περίσταση ή νέο περιβάλλον.
  • Προετοιμάστε το παιδί συζητώντας για το τι πρόκειται να συμβεί.
  • Δώστε του χρόνο, προειδοποιώντας το ότι π.χ. «σε πέντε λεπτά θα πρέπει να φύγουμε», αντί να του το πείτε τελευταία στιγμή.
  • Φροντίστε να του δώσετε  το χρόνο που χρειάζεται να ολοκληρώσει μια δραστηριότητα πριν προχωρήσετε σε μια άλλη.
  • Μην του ζητάτε να προσαρμοστεί σε πολλά και διαφορετικά την ίδια μέρα.
  • Βοηθήστε το διατηρώντας όσο γίνεται σταθερές ρουτίνες.

 

Ημερ/νία δημοσίευσης: 6 Ιουνίου 2011