Αρχική σελίδα Οικογένεια Σχέσεις Ζήλεια για το νέο αδελφάκι

Ζήλεια για το νέο αδελφάκι

Ο ερχομός του δεύτερου μωρού είναι ένα πολύ χαρμόσυνο γεγονός για εσάς τους γονείς, αλλά οπωσδήποτε θα προκαλέσει προσωρινή αναταραχή στις ισορροπίες της οικογένειας, μέχρι να βρεθούν νέες ισορροπίες και νέοι «χώροι» και ρόλοι για το κάθε μέλος. Θα πρέπει να είστε, όμως, προετοιμασμένοι ότι το πρώτο παιδί σας θα περάσει μια περίοδο που θα το ζορίσει λίγο ή πολύ.

 

Πώς αντιδρά το πρώτο παιδί

Το πρώτο παιδάκι σας, που έχει απολαύσει όλο αυτό τον καιρό τα «προνόμια» και την προσοχή του μοναχοπαιδιού, είναι βέβαιο ότι δεν μπορεί να αισθανθεί την ίδια χαρά με εσάς. Τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις του εξαρτώνται από την ηλικία που έχει και την αντίληψη του γεγονότος, αλλά οπωσδήποτε γεννιούνται μέσα του συναισθήματα, όπως ανασφάλεια και αγωνία, καθώς και ζήλεια, λύπη ή και θυμός.

Αυτά μπορεί να εκφραστούν με διάφορους τρόπους και αντιδράσεις. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι το παιδί υιοθετεί συμπεριφορές μωρού, όπως νυχτερινή ενούρηση, πιπίλισμα του δαχτύλου ή χρήση του μπιμπερό. Μπορεί να παρατηρηθεί σωματική και λεκτική επιθετικότητα ή το παιδί να εμφανίζει συμπεριφορές που δεν προϋπήρχαν. Τέτοιες μπορεί να είναι να δείχνουν ανυπακοή στους γονείς, να κλαίνε ή οργίζονται έντονα, να κλείνονται στον εαυτό τους ή να αρνούνται να πάνε σχολείο.

Άλλοτε πάλι το πρωτότοκο παιδί επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον προς το νέο μέλος της οικογένειας ή πλήρη αδιαφορία. Στην τελευταία αυτή περίπτωση η ζήλεια μπορεί να εκδηλωθεί και σε άλλα συνομήλικα ή μικρότερα παιδιά.

 

Πώς νιώθει το πρώτο παιδί

Το πρώτο παιδάκι σας, ιδιαίτερα όταν είναι μικρό, έχει τη φυσιολογική εγωκεντρικότητα της ηλικίας του, η οποία τώρα βάλλεται έντονα. Έχει συνηθίσει να είναι εκείνο το επίκεντρο της προσοχής τόσο για τους γονείς, όσο και για τους υπόλοιπους συγγενείς και αν το καλοσκεφτούμε, νιώθει ότι χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του!

Το νέο μέλος της οικογένειας έρχεται ξαφνικά και απορροφά μέρος της φροντίδας, της προσοχής και του χρόνου των γονιών, ενώ συχνά οι ανάγκες του προηγούνται από του μεγαλύτερου παιδιού. Αυτό, είναι δύσκολο να το καταλάβει ένα μικρό παιδί και έτσι το μεταφράζει συχνά ως έλλειψη αγάπης από τους γονείς του.

 

Προετοιμασία για τον ερχομό του δεύτερου μωρού

Η αντιμετώπιση της ζήλειας έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα όταν γονείς φροντίσουν να προετοιμάσουν κατάλληλα το πρώτο παιδί λίγο καιρό πριν τον ερχομό του δεύτερου.

Με απλά λόγια σαν παραμύθι, μπορείτε να πείτε στο παιδί ότι θα έχει σε λίγο καιρό νέο αδελφάκι. Εμπλέξτε το στη διαδικασία της εγκυμοσύνης, αφήστε το να χαϊδεύει την κοιλιά σας και πάρτε το μαζί σας στον υπέρηχο, όπου θα δει μια «φωτογραφία» του μωρού που μεγαλώνει στην κοιλιά της μαμάς.

Καθησυχάστε το λέγοντας ότι πάντα θα είναι αγαπητό και ξεχωριστό για εσάς. Πείτε του ότι η αγάπη των γονιών απλώς μεγαλώνει και για το άλλο παιδάκι και πως όση αγάπη του έχετε δεν θα είναι λιγότερη!

Χρησιμοποιήστε τη φαντασία του και συζητήστε τι θα μπορεί να κάνει το παιδί με το αδερφάκι του όταν μεγαλώσει λίγο, π.χ. να παίζουν μαζί. Ενθαρρύνετέ το να σας περιγράψει σκηνές της ζωής του και της οικογένειας που να περιλαμβάνουν το νέο μωρό, όπως εκείνο τις φαντάζεται. Πείτε του να ζωγραφίσει τη νέα οικογένεια όπως τη φαντάζεται.

Αφήστε το να εκφραστεί και μην το μαλώσετε έντονα όταν εκφραστεί αρνητικά, π.χ. όταν πει «εγώ το μωρό θα το χτυπάω», απλώς συζητήστε το ήρεμα λέγοντας για παράδειγμα «αυτό που λες είναι πολύ άσχημο, γιατί το μωρό θα πονέσει και θα κλάψει κι εγώ θα στενοχωρηθώ πάρα πολύ που τα παιδάκια μου δεν αγαπιούνται». Είναι αναμενόμενη αντίδραση και δε σημαίνει ότι θα πραγματοποιήσει την απειλή του. Είναι βασικό να εκφράσει τα συναισθήματά του και να τα αποδεχτείτε, έχοντας υπόψη ότι μπορεί και να σας δοκιμάζει!

Προετοιμάστε το κατάλληλα για τις ημέρες που θα σας αποχωριστεί όταν θα βρεθείτε στο μαιευτήριο και προσπαθήστε να έχει αρκετή φροντίδα και συμπαράσταση από τον μπαμπά ή τους παππούδες εκείνη την περίοδο.

Είναι πολύ σημαντικό να μη συνδεθεί ο ερχομός του νέου μωρού με μεγάλες αλλαγές στη ζωή του πρώτου παιδιού. Γι’ αυτό, εάν θέλετε να το βγάλετε από την κούνια για να την έχετε διαθέσιμη για το νέο μωρό, κάντε το πολύ νωρίτερα και πριν αναφέρετε το νέο μωρό. Το ίδιο ισχύει και για το ξεκίνημα σε παιδικό σταθμό, γιατί το μικρό παιδί ίσως νιώσει παραγκωνισμένο και ότι θέλετε να το «ξεφορτωθείτε»!

Γενικά, έχετε υπόψη σας ότι αυτή η περίοδος είναι μεταβατική και λίγο δύσκολη για όλους, γι’ αυτό φροντίστε να μην απαιτείται από το πρώτο παιδί σας να ζήσει ταυτόχρονα άλλες αλλαγές, όπως μετακόμιση, ξεκίνημα σε παιδικό σταθμό, εκπαίδευση για την τουαλέτα, νέα  νταντά κτλ. Αυτά καλό είναι να γίνουν είτε πολύ νωρίτερα, είτε πολύ αργότερα από τον ερχομό του μωρού.

 

Όταν έρθει το δεύτερο  μωρό

Το δεύτερο μωράκι ήρθε στο σπίτι και είναι λογικό να ασχολείστε πολύ μαζί του, επειδή οι ανάγκες του είναι αυξημένες! Ιδιαίτερα εάν θηλάζει η μαμά, είναι πολλές ώρες αφιερωμένη στο μωρό. Καλό είναι, μέσα στην αναστάτωση και το ξενύχτι που φέρνει μαζί το νέο μωρό, να έχετε υπόψη ότι το πρώτο παιδί περνάει μια περίοδο στην οποία ζορίζεται ιδιαίτερα.

Εσείς μπορείτε να βοηθήσετε με διάφορους τρόπους τόσο το πρώτο παιδί, όσο και γενικότερα τις νέες ισορροπίες μέσα στην οικογένεια.

Αφιερώνετε καθημερινά λίγο χρόνο μόνο σε εκείνο, για παράδειγμα όταν κοιμάται το μωρό. Το παιχνίδι ή η αφήγηση παραμυθιών είναι ένα άριστο κανάλι διεξόδου και εκτόνωσης για τα συναισθήματα που μπορεί να βιώνει.

Όταν ασχολείστε με το μικρότερο, δείχνετε στο μεγαλύτερο ότι δεν το έχετε ξεχάσει. Εμπλέξτε το στη διαδικασία φροντίδας του μικρού, π.χ. ζητήστε του να σας φέρει μια πάνα για να αλλάξετε το μωρό και κάντε το μπροστά του, λέγοντας ότι το ίδιο κάνατε όταν ήταν κι εκείνο μικρό.

Αναθέστε του ευθύνες και ζητήστε βοήθεια σε βαθμό, όμως, που να μην είναι υπερβολικός και καθώς σιγά σιγά το μικρότερο μεγαλώνει, μοιράστε τις «εντολές» και στους δύο.

Ξεφυλλίστε μαζί το άλμπουμ με τις φωτογραφίες του όταν ήταν εκείνο μωρό. Θα καταλάβει πως όταν ήταν τόσο μικρό, όπως είναι το αδερφάκι του τώρα, δέχτηκε ήδη τις φροντίδες που απολαμβάνει τώρα το μικρό από τη μητέρα.

Στους συγγενείς και φίλους που έχετε την άνεση, μιλήστε τους και παρακαλέστε τους να μην αγνοούν στις επισκέψεις τους το μεγαλύτερο παιδί δείχνοντας αποκλειστικό ενδιαφέρον στο μωρό. Εάν είναι δυνατό, φροντίζετε μαζί με το δώρο που φέρνουν για το μωρό, να φέρνουν και κάτι συμβολικό και για το μεγαλύτερο παιδί.

Παρόλο που θα πρέπει να είστε σε επαγρύπνηση γιατί δεν ξέρετε πώς θα αντιδράσει κάποιες στιγμές το μεγαλύτερο παιδί, π.χ. μπορεί όταν δεν είστε μπροστά να χτυπήσει το μωρό, φροντίστε να το μαλώνετε αποφεύγοντας υπερβολές και χαρακτηρισμούς του τύπου «είσαι κακό παιδί» ή «δε σε αγαπάω». Προστατέψτε το μωρό και πείτε στο μεγαλύτερο «καταλαβαίνω ότι νιώθεις θυμωμένος, αλλά δεν επιτρέπεται να χτυπάς το μωρό».

 

Συμπέρασμα

Με λίγη υπομονή και όσο το μωρό θα μεγαλώνει, η οικογένεια θα ανακαλύψει τις νέες ισορροπίες και σταδιακά τα μέλη της θα προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και θα βρουν τη θέση τους στη νέα δυναμική της οικογένειας, ώστε να νιώθουν καλά μέσα σε αυτή.

 

 

Επιστημονική επιμέλεια: Ιωάννα Καπράλου, κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια

 

Ημερ/νία δημοσίευσης: 29 Οκτωβρίου 2010

Διαβάστε επίσης...