Στην ελληνική κοινωνία, η γιαγιά και ο παππούς αποτελούν μεγάλο κομμάτι στη ζωή των εγγονιών και συχνά παίζουν σημαντικό ρόλο και στο μεγάλωμά τους. Πολλές γιαγιάδες φροντίζουν τα εγγόνια όσο εργάζονται οι γονείς, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, τα Σαββατοκύριακα περιλαμβάνουν οπωσδήποτε επίσκεψη στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς. Τι κρύβει αυτή η γλυκιά σχέση με τους παππούδες;

Μια σημαντική σχέση…

Η αλήθεια είναι πως όλοι επωφελούνται από αυτή τη σχέση, τα παιδιά, οι παππούδες, αλλά και οι γονείς. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι ισχυροί δεσμοί ανάμεσα στις γενιές βοηθούν τα παιδιά, αλλά και όλους τους ενήλικες που εμπλέκονται στη διαδικασία.

Τα παιδιά…

Οι παππούδες είναι κατά μία έννοια «γονεϊκές» φιγούρες για το παιδί και αποτελούν μια διαφορετική εκδοχή από τους γονείς. Τα εγγόνια έχουν να ωφεληθούν πάρα πολλά από την συναναστροφή μαζί τους, αφού οι παππούδες λειτουργούν προστατευτικά και αγαπητικά ως γονείς, αλλά χωρίς την αγωνία που ένιωθαν για τα δικά τους παιδιά.

Τα παιδιά παίρνουν την απλόχερη στοργή και αγάπη των παππούδων και αναπτύσσουν σχέσεις με την ευρύτερη οικογένεια, αυτοπροσδιορίζοντας καλύτερα τον εαυτό τους.

Σκεφτείτε την εστία των παππούδων ως το ενδιάμεσο στάδιο του παιδιού από την εστία του σπιτιού του και τον έξω κόσμο. Το μικρό παιδί βγαίνει από τον μικρόκοσμο της δικής του φωλιάς και πηγαίνει λίγο παραπέρα, σε ένα σπίτι που το αγαπούν και το φροντίζουν. Αυτό το βοηθάει να ανακαλύπτει κάτι που υπάρχει έξω από την ασφάλεια του σπιτιού του, αλλά εξίσου ασφαλές κι έτσι το βοηθάει να βρεθεί στη συνέχεια σε πιο άγνωστο περιβάλλον και να κοινωνικοποιηθεί έχοντας εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και αποκτώντας υγιείς σχέσεις μαζί τους.

Οι παππούδες…

Ο χρόνος που έχει περάσει και η ηλικία τους, τους κάνει να απολαμβάνουν περισσότερο τη ζωντάνια των παιδιών, να είναι λιγότερο αυστηροί (από ό,τι ήταν στα παιδιά τους τότε!) και αφού συνήθως δεν εργάζονται, έχουν λιγότερο στρες και μπορούν να αφοσιωθούν σε ευχάριστες δραστηριότητες. Φυσικά, πολλές φορές εν γνώσει τους «κακομαθαίνουν» τα εγγόνια, αφού το μόνο που θέλουν είναι να τα βλέπουν ευτυχισμένα και χαρούμενα!

Οι παππούδες αναζωογονούνται και συγκινούνται βλέποντας 2 γενιές μπροστά τους, οι γονείς χαίρονται με τη χαρά παππούδων και παιδιών και τα παιδιά… ξετρελαίνονται! Πράγματι, ο παππούς και η γιαγιά, έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά κάθε παιδιού.

Οι γονείς…

Όσο εύκολες ή δύσκολες είναι οι σχέσεις με τους παππούδες, οπωσδήποτε οι γονείς νιώθουν σιγουριά και ανακούφιση που έχουν ανθρώπους εμπιστοσύνης που αγαπούν τόσο τα παιδιά τους και που θα τους στηρίξουν και θα βοηθήσουν, εάν χρειαστεί.

Αναζητώντας τις ισορροπίες

Καμία ανθρώπινη σχέση δεν είναι ιδανική! Έτσι κι εδώ, δημιουργούνται διάφορα ζητήματα, ιδιαίτερα όταν εμπλέκονται τρεις διαφορετικές γενιές, με εντελώς διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες και χαρακτηριστικά!

Όταν οι παππούδες κάνουν τα… δικά τους!

Ένα συχνό ζήτημα είναι η επιμονή των παππούδων ότι κάνουν υπερβολικά χατήρια στα μικρά, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να παρακάμπτουν τις οδηγίες που τους άφησαν οι γονείς και να «μπουκώνουν» τα εγγόνια τους με υπερβολικό φαγητό ή με απαγορευμένα γλυκά και άλλα καλούδια! Ή όταν ενδίδουν σε κάθε απαίτηση του μικρού βασιλιά, παρόλο που η μαμά είπε ότι «πρώτα θα διαβάσεις και μετά θα σε πάει ο παππούς βόλτα».

Προσπαθήστε με ήρεμο και ευγενικό τρόπο να τους εξηγήσετε ότι εφόσον είστε εσείς υπεύθυνοι για τα παιδιά σας, θα πρέπει να καθορίζετε κάποια πράγματα που έχουν σχέση με την υγεία τους, την ανάπτυξη και τα σχολικά τους καθήκοντα. Επικαλεστείτε τον γιατρό ή τον δάσκαλο που έδωσε οδηγίες (πολλές φορές θα σεβαστούν πιο εύκολα τη δική του γνώμη!) και τονίστε πόσο σημαντικό είναι για το παιδί και για εσάς.

Για τα πιο απλά (π.χ. για μια παραπάνω καραμέλα) όταν ξέρετε ότι δεν μπορείτε να το ελέγξετε όσο λείπετε και ότι εξακολουθούν να γίνονται τα ίδια, απλώς σταματήστε να δίνετε σημασία… Αφού δεν μπορείτε να κάνετε κάτι άλλο, τουλάχιστον ας είστε ήρεμη!

Όταν οι παππούδες θεωρούν ότι οι γονείς δεν ξέρουν!

Οι παππούδες πολλές φορές πιστεύουν (και το λένε κιόλας!) ότι οι γονείς δεν ξέρουν και πολλά από παιδιά! Ότι είναι ανώριμοι και γενικά ότι δεν ξέρουν το καλύτερο για τα παιδιά τους!

Δυστυχώς, αυτό είναι ένα μικρό αναγκαίο κακό! Για τους γονείς σας, είστε ακόμη παιδιά! Προσπαθήστε να κρατήσετε την ψυχραιμία σας και κάντε μια ειλικρινή και ήρεμη συζήτηση με τους παππούδες. Εξηγήστε τους ότι ξέρετε όσα περίπου ήξεραν κι εκείνοι όταν σας έκαναν και προκαλέστε τους να θυμηθούν εκείνα τα χρόνια! Πείτε τους ότι αγαπάτε πολύ τα παιδιά σας και ότι προσπαθείτε και θα γίνουν οι καλύτεροί σας σύμμαχοι! 

Και καμιά φορά, μπορεί και να επωφεληθείτε και από τις συμβουλές τους!

Όταν τα εγγόνια δεν… ξεκολλάνε από τους παππούδες!

Πολλές φορές, το σπίτι του παππού και της γιαγιάς γίνεται τόσο δελεαστικό για τα μικρά παιδιά, αφού εκεί είναι κυριολεκτικά «άρχοντες», που το προτιμούν ακόμη και από άλλες δραστηριότητες και είναι εντελώς απρόθυμα να το εγκαταλείψουν. Αυτό συμβαίνει σχεδόν σε όλα τα εγγόνια που περνάνε καλά, αφού οι παππούδες τους κάνουν όλα τα χατίρια, αφήνουν τα πάντα για να αφιερώσουν τον χρόνο σε αυτά και τα πλημμυρίζουν με αγάπες και αγκαλιές! Όλα αυτά είναι καλά, όμως ως γονείς πρέπει να ξεκαθαρίσετε στα παιδιά ότι υπάρχουν κι άλλα πράγματα στο πρόγραμμα, άλλοι άνθρωποι στη ζωή τους και άλλες δραστηριότητες που θα πρέπει να ακολουθήσουν.

Όπως θα θέλαμε να έχουμε κάθε μέρα διακοπές, αλλά δεν γίνεται, έτσι και τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν πως ο χρόνος στους παππούδες είναι συγκεκριμένος και θα πρέπει να συμμετέχουν και σε άλλες δραστηριότητες, ώστε να κοινωνικοποιηθούν και να αποκτήσουν και άλλα ερεθίσματα. Απλώς, βάλτε όρια και πρόγραμμα, π.χ. «πρώτα θα πάμε στη παιδική χαρά με τους φίλους μας και μετά θα περάσουμε και από τη γιαγιά» ή «σήμερα είναι η μέρα που πηγαίνουμε για ζωγραφική/μουσική/άθλημα, στη γιαγιά και τον παππού θα πάμε αύριο».

Όταν η σχέση σας με τους παππούδες δεν είναι… η καλύτερη

Καθόλου απίθανο, η σχέση σας με τους γονείς σας ή συχνότερα με τα πεθερικά σας να μην είναι η καλύτερη δυνατή. Αυτό συμβαίνει και κανείς δεν θα σας υποχρεώσει να γίνετε η καλύτερη φίλη με την πεθερά σας, εάν δεν ταιριάζετε.

Σε καμία περίπτωση, όμως, μην το αφήσετε αυτό να μπει εμπόδιο στη σχέση των παππούδων με τα παιδιά σας. Μη στερείτε από τα παιδιά κανέναν από τους 4 παππούδες, εφόσον είναι πρακτικά δυνατό, (π.χ. είναι στη ζωή και ζουν στην ίδια πόλη) για κανένα λόγο. Προτιμήστε να ανεχτείτε για δύο ώρες τα πεθερικά σας, προκειμένου να έρθουν σε επαφή μαζί τους τα παιδιά. Αν το προτιμάτε, φύγετε και επιστρέψτε για να τα πάρετε.

Προσπαθήστε να μην εκφράζετε έντονα την αρνητική σας διάθεση για αυτούς και σεβαστείτε ότι το παιδί σας μπορεί να τους λατρεύει. Αφήστε το παιδί αμέτοχο στις εντάσεις σας και εξασφαλίστε του χρόνο με όλους τους παππούδες του.

Μην τους θεωρείτε δεδομένους…

Μην παρασυρθείτε και θεωρήσετε τους παππούδες δεδομένους. Η υγεία τους και οι αντοχές τους ίσως δεν τους επιτρέπουν να μένουν με τα ζωηρά εγγόνια τους όσο θα ήθελαν ή όσο χρειάζεστε για να ολοκληρώσετε τις δουλειές σας. Λάβετε υπόψη τις αντοχές τους και σεβαστείτε τον προσωπικό τους χρόνο, ενημερώνοντάς τους έγκαιρα όταν σκοπεύετε να τους αφήσετε τα παιδιά και μην τους θεωρείτε μόνο δωρεάν baby-sitting!

Ζητήματα ασφαλείας

• Εφόσον το παιδί περνάει πολλές ώρες στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς και του παππού, αυτό είναι αρκετά ασφαλές; Έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα, όπως στο σπίτι του παιδιού; (π.χ. προστατευτικά στις πρίζες, πόρτες σε σκάλες, φάρμακα μακριά από μέρος που μπορεί να φτάσουν τα παιδιά κτλ.)
• Εάν ο παππούς και η γιαγιά μετακινούν το παιδί με δικό τους αυτοκίνητο, έχουν το απαραίτητο παιδικό καθισματάκι ανάλογα με την ηλικία του παιδιού;
• Εάν ο παππούς ή η γιαγιά πηγαίνουν βόλτα με το μικρό σας ζιζάνιο, βεβαιωθείτε ότι η υγεία τους επιτρέπει να παρέμβουν έγκαιρα, π.χ. όταν το μικρό ξεφύγει και προσπαθήσει να διασχίσει ένα δρόμο τρέχοντας, αλλά και ότι η ίδια τους η υγεία δεν επιβαρύνεται (π.χ. τρέχοντας πίσω από ένα μικρό ή σπρώχνοντας ένα καρότσι).

Θυμηθείτε ότι η παρουσία των παππούδων στη ζωή των παιδιών είναι εξαιρετικά σημαντική και τα εξοπλίζει με σιγουριά, τους χαρίζει αγάπη, στοργή και μια σχέση που δεν θα ξεχάσουν ποτέ.

Ημερ/νία δημοσίευσης: 10 Μαΐου 2011