Η οικονομική κρίση μας απασχολεί πλέον όλους και έχει μπει σε πολλά σπίτια, επηρεάζοντας τη ζωή και τη διάθεση πολλών οικογενειών. Έτσι, ακόμη και τα παιδιά γίνονται αποδέκτες μιας δύσκολης κατάστασης. Συχνά, όμως, αναρωτιόμαστε τι πρέπει να πούμε στα παιδιά και τι όχι, τι μπορούν να καταλάβουν και να τους εξηγήσουμε και τι πρέπει να τους κρύψουμε.

Αφορμή γι αυτό το άρθρο στάθηκε η απάντηση, που πήρα από το μικρό Γιώργο 5 ετών στο νηπιαγωγείο του Μαρκόπουλου την άνοιξη, όταν σε ένα ομαδικό πρόγραμμα ρώτησα όλη την τάξη να μου πει μια επιθυμία. Ενώ τα άλλα παιδιά απάντησαν ότι θα ήθελαν ένα κόκκινο αυτοκινητάκι, μια κούκλα κομμώτρια, να πάνε στο λούνα παρκ, να φάνε παγωτό ή να παίξουν κυνηγητό, ο Γιώργος μου απάντησε ότι θέλει να πάει στην τράπεζα!!

Μετά την πολύ φυσιολογική απορία που μου δημιούργησε αυτή η απάντηση, που είχε σαν αποτέλεσμα να περάσουν μερικά δευτερόλεπτα σιωπής, αμέσως άρπαξα την ευκαιρία να ρωτήσω «Γιατί θέλεις να πας στην τράπεζα;». Ο Γιώργος τότε μου απάντησε ότι θα ήθελε να πάει στην τράπεζα για να πάρει χρήματα και να τα δώσει στο μπαμπά και στη μαμά. Τώρα μάλιστα. Υπάρχει λογική στην απάντησή του Γιώργου, σκέφτηκα. Τον ρώτησα, αν οι γονείς του έχουν πρόβλημα με τα χρήματα και φυσικά η απάντησή του ήταν καταφατική. «Πως το ξέρεις;» «Συζητάνε κάθε μέρα και τους ακούω …». «Γιώργο, είμαι σίγουρος ότι  αγαπάς πολύ το μπαμπά και τη μαμά. Και κείνοι σε αγαπούν. Όμως άκουσε με καλά: Δε χρειάζεται να ανησυχείς για τα χρήματα. Είμαι σίγουρος ότι ο μπαμπάς και η μαμά θα βρουν μια λύση.»

Στη συζήτηση, που είχα με τους γονείς του Γιώργου, τους εξήγησα πόσο σημαντικό είναι να μην τον φορτώνουν με τα προβλήματα των ενηλίκων. Φυσικά και να μην πουν ψέματα, ότι λεφτά υπάρχουν (μήπως σας θυμίζει κάτι;). Αυτή η στάση δημιουργεί περισσότερα προβλήματα, όπως και η πλήρης αποσιώπηση που κάνει τα παιδιά να αισθάνονται μόνα και αποκομμένα από την υπόλοιπη οικογένεια, υπάρχει κίνδυνος να κλειστούν στον εαυτό τους και να δώσουν ερμηνείες πιο τρομακτικές από ότι στην πραγματικότητα.

Από την άλλη όμως το να μιλάμε συνεχώς μπροστά στα παιδιά και με πολλές λεπτομέρειες για το θέμα αυτό, που απασχολεί πλέον όλους μας, μόνο καλό δεν τους κάνει γιατί εκθέτει τα παιδιά σε πληροφορίες που δεν αναλογούν στην ηλικία τους. Έτσι φορτώνονται με έγνοιες που δεν είναι δικές τους. Ούτε να πέσουμε στην παγίδα, να σκεφτούμε «Έλα μωρέ! Είναι μικρά τα παιδιά, δεν καταλαβαίνουν τι ακούνε», και να μιλάμε μπροστά τους για όλα τα θέματα. Η απάντηση του μικρού Γιώργου αποδεικνύει ότι και καταλαβαίνουν και νιώθουν το κλίμα και προσπαθούν να βρουν λύση να βοηθήσουν τους γονείς τους. Η εξήγηση που πρέπει να δώσουμε στο παιδί, βοηθάει να είναι απλή και αληθινή, χωρίς πολλές λεπτομέρειες όπως συμβαίνει όταν μιλάμε εμείς οι μεγάλοι μεταξύ μας.

Είναι σημαντικό λοιπόν, να πούμε στο παιδί πως πρόκειται για μια δύσκολη κατάσταση, αλλά παράλληλα να του δώσουμε τη σιγουριά πώς εμείς είμαστε εδώ και δε χρειάζεται να ανησυχεί. Μπορεί να μη μπορούμε να σου πάρουμε αυτό ή εκείνο το ακριβό παιχνίδι, αλλά μπορούμε να κάνουμε τόσα άλλα πράγματα, που δεν χρειάζονται καν χρήματα, αλλά τη δική μας φαντασία. Και αν με ρωτήσετε πως εσείς ως γονείς που ζείτε όλες αυτές τις πολύ δύσκολες καταστάσεις, θα έχετε την όρεξη, το κουράγιο και πού θα βρείτε τη χαρά να τα εμπνεύσετε αυτά στο παιδί σας και την οικογένεια σας, σας προτρέπω να δείτε την ταινία του Roberto Benini «Η Ζωή είναι ωραία» και πώς ο πατέρας της ιστορίας αυτής της ταινίας, κάνει τις πιο δύσκολες καταστάσεις, παιχνίδι για το μικρό του γιο!

Συνεργάστηκε ο Αντώνης Μπέρτος, ψυχολόγος - εμψυχωτής θεατρικής έκφρασης

Ημερ/νία δημοσίευσης: 9 Ιουνίου 2011