Παρόλο που είναι εντελώς τυχαίο ποιό παιδί σας θα γεννηθεί πρώτο και ποιό δεύτερο, οι ειδικοί έχουν καταλήξει ότι η σειρά γέννησης στην οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του κάθε παιδιού και στη μετέπειτα πορεία του στη ζωή.

Κάθε παιδί σας είναι μοναδικό και ξεχωριστό και συχνά οι γονείς προσπαθούν να μην κάνουν διακρίσεις στο πώς συμπεριφέρονται στο μεγαλύτερο ή το μικρότερο παιδί τους. Αναπόφευκτα, όμως, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα μεγαλώσει το κάθε παιδί θα είναι εντελώς διαφορετικές και ορισμένες συμπεριφορές που θα αναπτύξει θα το συντροφεύουν σε όλη τη ζωή του αργότερα.

Το πρώτο παιδί

Για παράδειγμα, το πρώτο παιδί της οικογένειας υπήρξε έστω και για λίγο μοναχοπαίδι, έχοντας την πλήρη προσοχή των γονιών. Οι γονείς ασχολήθηκαν αρκετά μαζί του, του έδωσαν προσοχή και ερεθίσματα. Ενθουσιάστηκαν έντονα με τα επιτεύγματά του, όπως με την πρώτη του λεξούλα ή το πρώτο βηματάκι του! Οι γονείς περιμένουν πολλά από αυτό, αλλά επειδή είναι και άπειροι ως γονείς, πιθανότατα έκαναν επίσης λάθη και πειραματισμούς.

Γενικά, το πρώτο παιδί εισπράττει τις μεγεθυμένες αντιδράσεις των γονιών, είτε είναι αποδοχή, είτε υπερηφάνεια, είτε προσδοκίες, είτε ανησυχία για την πρόοδό του, την υγεία του κτλ. Συχνά μάλιστα, ο χαρακτηρισμός που του δίνεται «ο μεγάλος» ή «η μεγάλη», είναι ένα επιπλέον φορτίο στους ώμους του, που το δυσκολεύει.

Το πρώτο παιδί μαθαίνει να αναζητά τον έπαινο, να διεκδικεί, να επιδιώκει την επιτυχία και συχνά την τελειότητα. Έχει αποδειχτεί στατιστικά, ότι οι ηγετικές προσωπικότητες, πρωτοπόροι, επιστήμονες και άλλοι «επιτυχημένοι» ακαδημαϊκά άνθρωποι ήταν τα πρώτα παιδιά της οικογένειας, ακριβώς επειδή είχαν μάθει να λειτουργούν με αυτό τον τρόπο, όχι επειδή είχαν κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα που δεν είχαν τα επόμενα παιδιά.

Το μεσαίο παιδί

Αν και οι τρίτεκνες οικογένειες είναι όλο και πιο σπάνιες, θα αναφερθούμε σύντομα στο μεσαίο παιδί μιας οικογένειας. Η αλήθεια είναι ότι το μεσαίο παιδί δεν κατηγοριοποιείται τόσο εύκολα, αλλά γενικά είναι ένα παιδί που ξέρει να κρατά ισορροπίες και προσαρμόζεται εύκολα σε καταστάσεις.

Η προσοχή που τους δόθηκε ήταν μετριασμένη, καθώς υπήρχε ένα μεγαλύτερο παιδί και μετά ακολούθησε ένα νέο μωρό. Οι γονείς τους ήταν πιο χαλαροί στη διαπαιδαγώγησή του, μετά την «εκπαίδευσή τους» με το πρώτο παιδί, ενώ το μεσαίο παιδί από τη στιγμή που έρχεται στον κόσμο μαθαίνει πως πρέπει να μοιραστεί τους γονείς του, το χρόνο τους, τα παιχνίδια στο σπίτι κτλ.

Γενικά είναι χαμηλών τόνων, ευπροσάρμοστο και μπορεί να τα πάει καλά με όλους. Είναι συνήθως καλός φίλος και δεν ακολουθεί την εντυπωσιακή πορεία του πρωτότοκου στα διάφορα επιτεύγματά του στην ενήλικη ζωή. Έχει μεγαλύτερη ισορροπία με τον εαυτό του και μαθαίνει να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις.

Το μικρότερο παιδί

Όσοι υπήρξαν τα μικρότερα παιδιά της οικογένειας, ξέρουν πως ακόμη και ως μεσήλικες, παραμένουν για τους άλλους πάντα «ο μικρός» ή «η μικρή». Συχνά, οι γονείς τους γνωρίζοντας ότι είναι το τελευταίο τους παιδί και σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν πια παιδιά στο σπίτι (αλλά πιθανότατα επαναστατημένοι έφηβοι) απολαμβάνουν να το παραχαϊδεύουν, να παίζουν μαζί του ατελείωτα και να προσπαθούν, έστω και ασυνείδητα, να παρατείνουν την παιδική του ηλικία. Έτσι, το μικρότερο παιδί πάντα επιδιώκει τη διασκέδαση, την προσοχή των άλλων και χρησιμοποιεί τη γοητεία του για να τους κερδίσει και να τους «καταφέρει».

Σε περίπτωση που το μικρότερο παιδί είναι το δεύτερο, δηλαδή έχουμε μόνο δύο αδέλφια, τα χαρακτηριστικά αυτά μετριάζονται περισσότερο και θυμίζουν λίγο τα χαρακτηριστικά του μεσαίου παιδιού. Βασικό χαρακτηριστικό, πάντως, παραμένει ότι τα μικρότερα παιδιά παίρνουν τη ζωή «πιο ελαφρά» και κάνουν το αντίθετο από τα πρωτότοκα, δηλαδή δεν επιζητούν πρωτιές ή επαίνους, αλλά θέλουν κυρίως να περνάνε καλά!

Έχει αποδειχτεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που ακολούθησαν πολύ διαφορετικούς δρόμους σε σχέση με την κουλτούρα της οικογένειας ή κατέφυγαν σε ή πιο ακραίες και παραβατικές συμπεριφορές ήταν τα μικρότερα παιδιά της οικογένειας.

Φυσικά, όλα τα παραπάνω είναι γενικές παρατηρήσεις και κάθε άνθρωπος έχει εντελώς ξεχωριστή προσωπικότητα, όπως και κάθε οικογένεια είναι διαφορετική. Επίσης, συχνά παίζει ρόλο και το φύλο των παιδιών. Οι γονείς, απλώς, έχοντας τα παραπάνω υπόψη, ίσως μπορούν να μετριάσουν αυτές τις επιδράσεις και να αφήσουν συνειδητά τα παιδιά τους πιο ελεύθερα. Να αναγνωρίσουν στα πρώτα παιδιά το δικαίωμα να περνάνε καλά και να μην είναι απαραίτητα «οι πρώτοι» και στα μικρότερα το δικαίωμα να μεγαλώσουν, χωρίς να τους μείνει για πάντα η σφραγίδα του «μικρού». Ο σκοπός είναι όλα τα παιδιά τους να βρουν το δικό τους δρόμο στη ζωή, απαλλαγμένα όσο γίνεται από τις επιδράσεις της σειράς γέννησής τους.

Ημερ/νία δημοσίευσης: 6 Μαρτίου 2011