Αρχική σελίδα ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Όταν τσακώνονται τα αδέλφια

Όταν τσακώνονται τα αδέλφια

Τα παιδιά που μεγαλώνουν ως αδέλφια σε μια οικογένεια έχουν πολλά να μοιραστούν και να μοιράσουν. Από την αγάπη, το χρόνο και την προσοχή των γονιών τους μέχρι το δωμάτιο και τα παιχνίδια τους. Συχνά, αυτό γίνεται αιτία διαμάχης ακόμη και με ασήμαντες αφορμές! Πώς αντιμετωπίζουμε ένα τέτοιο πεδίο μάχης; 

Οπωσδήποτε όλοι θέλουμε να ζούμε σε ένα ειρηνικό περιβάλλον μέσα στο σπίτι μας. Καμιά φορά, όμως, τα βλαστάρια σας έχουν άλλη γνώμη! Σας αναγκάζουν συχνά να παρακολουθείτε τους καβγάδες τους ή να πρέπει να παρέμβετε, ενώ δεν καταλαβαίνουν ότι είστε κουρασμένοι, άρρωστοι ή είχατε άσχημη μέρα στη δουλειά. Κι εκεί που έχετε αγανακτήσει μετά από έναν άσχημο καβγά κι προβληματίζεστε για τη σχέση τους μεταξύ τους, ξαφνικά τα ακούτε να παίζουν χαρούμενα και αγαπημένα! Πράγματι, οι σχέσεις μεταξύ αδελφιών είναι συχνά πολύ αντιφατικές!

 

Τι φταίει και τσακώνονται τα αδέλφια μεταξύ τους; 

 

Ο διαφορετικός χαρακτήρας τους

Όπως και με όλες τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων, πολλές φορές δημιουργούνται αντιφάσεις όταν πρέπει να συμβιώσουν δύο αδέλφια με διαφορετικούς χαρακτήρες. Στην πορεία κατακτούν τις ισορροπίες, αλλά πολλές φορές διάφορες αφορμές ή ακόμη και η κούραση και η έλλειψη υπομονής θα αποτελέσουν σπίθα για να ανάψει ο καβγάς!

Σκεφτείτε για παράδειγμα ένα ήπιων τόνων κορίτσι που πρέπει να συμβιώσει  με ένα υπερδραστήριο αγοράκι. Ή ένα παιδί που θέλει να είναι τα πράγματά του σε τάξη, ενώ ο αδελφός του είναι ένα πρώτης τάξης πειραχτήρι και ο βασιλιάς της ακαταστασίας.

 

Η διαφορά της ηλικίας

Η ηλικία του κάθε παιδιού προσδιορίζει και το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται, τις ανάγκες του και τη φάση της ατομικής του εξέλιξης. Επειδή συνήθως τα αδέλφια έχουν λίγα έως πολλά χρόνια διαφορά, αυτό περιπλέκει τα πράγματα και πυροδοτεί καβγάδες και έντονη δυσαρέσκεια.

Για παράδειγμα, δημιουργούνται διάφορες καταστάσεις όταν το ένα παιδί πηγαίνει σχολείο και πρέπει να διαβάσει, ενώ το άλλο ζει την ανέμελη προσχολική του ηλικία και αρχίζει να ενοχλεί το μεγαλύτερο. Ακόμη πιο πέρα, όταν το μεγαλύτερο περάσει στην προεφηβεία και αρχίσει να θέλει την ανεξαρτησία του και ιδιωτικό χώρο και χρόνο, ένα μικρότερο παιδί ίσως δεν τα κατανοεί και δεν τα σέβεται αυτά.

 

Η ανάγκη να νιώθουν σημαντικά για τους γονείς

Το κάθε παιδί έχει πάντα την ανάγκη να νιώθει ξεχωριστό και σημαντικό για τους γονείς του και να αισθάνεται αμείωτη την αγάπη τους. Μέχρι ένα βαθμό, όσο κι αν το χειριστούν σωστά οι γονείς και δείχνουν αρκετή προσοχή σε όλα τα παιδιά τους, δεν θα αποφύγουν να προκύψουν ζητήματα ακόμα κι από ασήμαντες αφορμές. Η διεκδίκηση της αγάπης των γονιών και η ζήλεια για τα αδέρφια πιθανότατα θα υπάρχει πάντα, όμως μπορεί να περιοριστεί πολύ σε υγιή επίπεδα με την σωστή στάση των γονιών. Θα έρθουν, όμως, αρκετές περιστάσεις που τα αδέλφια θα νιώσουν αντιζηλία και θα στραφούν το ένα εναντίον του άλλου για να «διεκδικήσουν», όπως πιστεύουν, την αγάπη των γονιών.

 

 

Ποιοί παράγοντες εντείνουν το φαινόμενο;

Τα παραπάνω ισχύουν πάντα, για όλες τις οικογένειες και για όλους τους ανθρώπους. Εάν, όμως, παρατηρείτε ότι τα παιδιά σας τσακώνονται πολύ σε ένταση και διάρκεια και έχετε αρχίσει να προβληματίζεστε γιατί συμβαίνει, υπάρχει περίπτωση να έχουν σχέση τα παρακάτω:

 

Υπάρχει κάποιο μέλος της οικογένειας με χρόνιο πρόβλημα υγείας ή αναπηρία

Ιδιαίτερα εάν το μέλος αυτό είναι ένα από τα παιδιά, λογικό είναι σε ένα βαθμό το παιδί αυτό να συγκεντρώνει περισσότερο χρόνο και προσοχή από τους γονείς, γεγονός που πιθανότατα θα προκαλέσει αντιδράσεις ή ζήλεια των άλλων παιδιών, ακόμα και θλίψη για το πρόβλημα.

 

Οι καβγάδες μεταξύ των γονιών είναι έντονοι και συχνοί

Καθώς οι γονείς αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς για τα παιδιά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι συχνοί καβγάδες των γονιών με ένταση και φωνές γίνονται αντικείμενο προς μίμηση για τα παιδιά. Ακόμη κι αν οι γονείς είναι αυστηροί και δεν δέχονται κακή συμπεριφορά από τα παιδιά, εκείνα θα τη στρέψουν εκεί που μπορούν, δηλαδή στον «ισότιμο» αδερφό ή αδερφή τους.

 

Οι γονείς ή το ευρύτερο περιβάλλον τρέφουν τον ανταγωνισμό

Έχετε αναρρωτηθεί ποτέ εάν στην πραγματικότητα εσείς τρέφετε τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα παιδιά σας, δημιουργώντας στην πραγματικότητα άγχος για την πρωτιά και ρήγματα στη σχέση τους; Π.χ. όταν τα ενθαρρύνετε, με καλό σκοπό, να κάνουν "αγώνα" ποιός θα τρέξει πιο γρήγορα, ποιός θα πάρει καλύτερο βαθμό ή ποιός θα φάει όλο το φαγητό του, θα πρέπει να ξέρετε ότι αυτό μπορεί να ξεφύγει από τη λογική του απλού κινήτρου για μια καλύτερη συμπεριφορά των παιδιών. Αντίθετα, μπορεί να είναι πλέον ένα πεδίο στο οποίο θα αρχίσουν να δίνουν "μάχη" για να επικρατήσουν, με σκοπό να κερδίσουν τη θέση του "εκλεκτού" στην καρδιά των γονιών, όπως το αντιλαμβάνονται. Και από αυτό μπορεί να ζημιωθούν τόσο οι μεταξύ τους σχέσεις, όσο και οι εσωτερικές τους ισορροπίες, αφού αντί να αναπτύσσονται και να βρίσκουν την κλίση και τα ταλέντα τους, πάντα θα προσπαθούν να γίνουν καλύτεροι από τα αδέρφια τους κι αυτό θα γίνει αυτοσκοπός.

 

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς όταν τσακώνονται τα αδέλφια;

Προσπαθήστε να μην παρεμβαίνετε όσο είναι δυνατό και όσο ο καβγάς παραμένει σε…  κόσμια επίπεδα. Παρακολουθήστε διακριτικά όσα συμβαίνουν και δώστε χρόνο στα παιδιά να φτάσουν σε κάποια λύση μόνα τους, κάτι που δεν είναι απίθανο ιδιαίτερα όταν και τα δύο παιδιά έχουν μπει στη σχολική ηλικία. Εάν παρεμβαίνετε πάντοτε, θα συνηθίσουν πάντα να σας το ζητούν, και δεν θα μπορούν να λύσουν ποτέ ένα ζήτημα μόνοι τους.

Εάν πρέπει να παρέμβετε, προσπαθήστε να μην παίρνετε θέση υπέρ του ενός ή του άλλου παιδιού, αντίθετα διακηρύξτε γενικότερα τους κανόνες του σπιτιού και της καλής συμπεριφοράς. Π.χ. καλύτερα να πείτε «δεν μου αρέσει όταν φωνάζετε ή βρίζετε ο ένας στον άλλο» χωρίς να αναφέρετε ονόματα. Ακόμη και οι τσακωμοί πρέπει να γίνονται με κανόνες. Ξεκαθαρίστε τη στάση σας για τις βρισιές και τη βίαιη συμπεριφορά.

Όταν τα πράγματα αγριεύουν, χωρίστε τα παιδιά σε διαφορετικούς χώρους μέχρι να ηρεμήσουν. Συχνά αυτό θα τα δυσαρεστήσει γιατί έτσι θα χάσουν ταυτόχρονα και το παιχνίδι τους και ίσως δείτε ξαφνικά μεγάλες βελτιώσεις στη συμπεριφορά τους!

 

Ο καταλυτικός ρόλος του γονιού

Ο γονιός έρχεται συχνά στη δύσκολη θέση να ισορροπήσει ανάμεσα στα παιδιά του, στις διαφορετικές ανάγκες και ιδιοσυγκρασίες τους. Προσπαθεί να είναι δίκαιος και συχνά αυτό μπορεί να μη γίνει αντιληπτό από τα παιδιά, που έχουν έναν πιο ανώριμο τρόπο να κρίνουν τα πράγματα! Η καλύτερη μέθοδος για όλα αυτά είναι η σταθερότητα, η συνέπεια σε κανόνες που έχουν οριστεί για όλους και η υπομονή.

Φροντίστε να είστε δίκαιοι, σταθεροί και να περνάτε λίγο χρόνο με κάθε παιδί ξεχωριστά. Εξηγήστε γιατί πράξατε έτσι κι όχι αλλιώς, αλλά εάν το τρίχρονο παιδί σας δεν καταλαβαίνει γιατί πρέπει να σταματήσει να χτυπάει τις κατσαρόλες όταν το δύο μηνών αδελφάκι του κλαίει και πρέπει να κοιμηθεί, μην επιμένετε να το πείσετε, απλώς εφαρμόστε το.

Έχετε υπόψη σας ότι ορισμένες φορές θα πρέπει να προλάβετε τις καταστάσεις, ενώ άλλες φορές το ένα παιδί θα έχει περισσότερες ανάγκες από το άλλο κι αυτό θα πρέπει να γίνει σεβαστό. Θυμίζετε πάντα στα παιδιά πως τα αγαπάτε, το καθένα ξεχωριστά. Αφιερώστε χρόνο στο καθένα και προσφέρετε τη δυνατότητα στο καθένα να ασχοληθεί με ό,τι του αρέσει.

 

Ενισχύστε τους δεσμούς της οικογένειας περνώντας χρόνο όλοι μαζί σε κοινές δραστηριότητες π.χ. τα σαββατοκύριακα, αλλά ταυτόχρονα επιτρέψτε στο κάθε παιδί να έχει λίγο προσωπικό χώρο και χρόνο. Σε μια οικογένεια με υγιείς στενούς δεσμούς και ταυτόχρονα αλληλοσεβασμό στον προσωπικό χώρο και χρόνο του καθενός, σταδιακά, τα παιδιά θα κατανοήσουν τη θέση τους στην οικογένεια και θα διαπιστώσουν πως είναι όμορφο να έχεις αδέρφια!

 

 

 

Ημερ/νία δημοσίευσης: 21 Ιουλίου 2011

 

Διαβάστε επίσης...