Πόσες φορές έχει προσπαθήσει να δώσετε φρούτα ή λαχανικά στο παιδί σας, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία; Φταίει το παιδί που δεν τρώει τίποτα, ο γονιός που δεν έχει την απαιτούμενη υπομονή, κανένας από τους δύο ή μήπως και οι δύο; Σε κάθε περίπτωση, το να ταΐσει κάποιος ένα παιδί θέλει υπομονή, στοργή και σίγουρα… πονηριά.

Άρνηση από ένστικτο

Το ότι αρνείται να φάει ένα παιδάκι φρούτα και κυρίως λαχανικά δεν είναι τυχαίο. «Αυτό το πράσινο μαλακό φαγάκι είναι μπλιάξ, δε μ’ αρέσει», λένε συχνά-πυκνά. Στην πραγματικότητα, καθοδηγούμενα από το ένστικτο επιβίωσης, αποφεύγουν ό,τι δεν έχει ωραία υφή, μυρωδιά, εικόνα και γεύση. Βέβαια, αυτού του είδους η συμπεριφορά έχει διαβαθμίσεις, με ακραία περίπτωση την τροφική νεοφοβία.

Τι συμβαίνει όταν δεν τρώει φρούτα και λαχανικά;

Τι μπορεί να συμβεί σε ένα παιδάκι όταν δεν τρώει φρούτα και λαχανικά; Και οι δύο αυτές ομάδες είναι πολύ πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά που βοηθούν καθοριστικά στην υγεία και τη σωστή ανάπτυξη των παιδιών. Ένα παιδί που δεν τρώει φρούτα και λαχανικά, θα έχει προφανώς πολύ χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών, βιταμινών A, C και φυλλικού οξέος, μαγνησίου και καλίου, μεταξύ άλλων. Η μικρή πρόσληψη φυτικών ινών μπορεί να προκαλέσει  βραχυπρόθεσμα, γαστρεντερικά προβλήματα, όπως π.χ. δυσκοιλιότητα, φούσκωμα, στομαχικές διαταραχές και δυσπεψία. Επιπλέον, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά.

Πιο συγκεκριμένα, η βιταμίνη Α είναι πολύ σημαντική για την υγεία των οφθαλμών, την ενίσχυση της ανοσοποιητικής λειτουργίας και την ομαλή σωματική ανάπτυξη του παιδιού. Η έλλειψη βιταμίνης C συνεπάγεται αίσθημα κόπωσης, αδυναμία, οδοντικά προβλήματα, ξηροδερμία και μειωμένη απορρόφηση του σιδήρου των τροφίμων. Το φυλλικό οξύ είναι πολύ σημαντικό για την ομαλή ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος και την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος. Το μαγνήσιο ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, τα οστά, τους μύες, την καρδιά και τα νεύρα. Τέλος, το κάλιο βοηθά στην ανάπτυξη δυνατών οστών και στην ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης.

Όλα τα παραπάνω συνιστούν σημαντικά θρεπτικά στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται σε συνιστώμενες ποσότητες, ώστε εξασφαλίζεται η ομαλή πορεία της – κατά τ’ άλλα εύθραυστης – ανάπτυξης του παιδιού.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Η γνωριμία με τα φρούτα και τα λαχανικά στο παιδί πρέπει να αρχίσει νωρίς, δίνοντάς του ποικιλία τροφίμων. Παρότι τα βρέφη συνήθως αρέσκονται στη φρουτόκρεμα, όταν… καθίσουν στο τραπέζι, αυτό που βλέπουν πως τρώνε οι γονείς επηρεάζει σημαντικά τις προτιμήσεις τους. Αν οι γονείς δεν σερβίρουν λαχανικά, δεν πρέπει να περιμένουμε τα μωρά να ζητήσουν σαλάτα μαζί με το καλοψημένο κρέας τους. Έχει υπολογιστεί ότι πρέπει  να σερβιριστεί στο πιάτο τους μια κουταλιά αρακά για 10-15 φορές πριν καν το δοκιμάσουν!

Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουμε να εισάγουμε τα φρούτα και λαχανικά στη διατροφή του παιδιού μεταξύ 2^ουκαι 4^ουέτους, καθώς τότε είναι πιο δεκτικά στις γευστικές δοκιμές σε σχέση με το διάστημα 4 έως 8 ετών. Ειδικότερα, μετά τα 4 έτη, θα ζητήσουν πιο δύσκολα να δοκιμάσουν κάτι, οπότε οι προσπάθειες μας θα είναι επίπονες και πιθανόν αγχώδεις.

Πρακτικοί τρόποι για να τα καταφέρετε

Ένα κόλπο που συνήθως πιάνει είναι να βρείτε συνταγές για τα τρόφιμα που στα παιδιά αρέσει ήδη να τρώνε (όπως γιαούρτι, smoothies, κεκάκια) που επιτρέπουν την προσθήκη φρούτων ή λαχανικών.

Φρούτα

Ο πιο απλός τρόπος για να δώσετε φρούτα στο παιδί είναι ένας 100% φυσικός χυμός, αντί για κάποιο αναψυκτικό.  Βέβαια, το να φάει ολόκληρο το φρούτο είναι καλύτερο γιατί θα πάρει και τις φυτικές ίνες. Για τα παιδιά 1-6 ετών ποσότητα 120-180 ml φυσικού χυμού και για μεγαλύτερα παιδιά ποσότητα 240-360 ml είναι ένας καλός τρόπος να καταναλώσουν 1-2 μερίδες φρούτου.  Ωστόσο, να θυμάστε ότι τα σνακ από φρούτα και ποτά από τεχνητά φρούτα δεν αντιστοιχούν σε μερίδα φρούτου.

Επίσης, αξίζει να δοκιμάσετε τα παρακάτω:

• Αφήστε τα παιδιά να διαλέξουν τα φρούτα που θέλουν αυτά να φάνε, όταν πηγαίνετε για ψώνια.
• Ανακατέψτε κομμάτια φρούτων με γιαούρτι.
• Φτιάξτε smoothiesμε φρούτα και γάλα.
• Σερβίρετε τους μια φρουτοσαλάτα ως επιδόρπιο ή σνακ.
• Φτιάξτε τους ένα μίγμα φρούτων με σταφίδες, ξηρούς καρπούς και δημητριακά.
• Προσθέστε ψιλοκομμένα φρούτα, π.χ. μπανάνα, στα δημητριακά τους.
• Δοκιμάστε τα αποξηραμένα φρούτα.
• Ανακατέψτε κομμάτια φρούτων σε ζελέ.

Λαχανικά

Το να καταφέρει κάποιος ένα παιδί να φάει λαχανικά είναι μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση. Απαιτείται δημιουργικότητα, ειδικά στο καμουφλάρισμα των λαχανικών σε διάφορες συνταγές, π.χ. σάλτσα ζυμαρικών, σούπες, κοκκινιστά, ομελέτες, πίτσα κ.α.

Θα μπορούσατε να δοκιμάσετε τα παρακάτω:

• Προσφέρετε κομμένα σε ραβδάκια, τραγανά λαχανικά.
• Χρησιμοποιήστε blenderγια να προσθέσετε λαχανικά σε σούπες και σάλτσες ή σερβίρετέ τα ως πουρέ στην άκρη του πιάτου.
• Ανακατέψτε μικρά κομμάτια λαχανικών με ρύζι ή ζυμαρικά και τυρί.
• Σερβίρετε λαχανικά ως stirfry.
• Αφήστε το παιδί να προετοιμάσει το γεύμα του.
• Σερβίρετε στα παιδιά κάθε μέρα ένα πιάτο με πολλά χρώματα, όπως λαχανικά, ρύζι ή πατάτα.
• Σχεδιάστε στο πιάτο τους ένα χαρούμενο πρόσωπο με το φαγητό που πρέπει να φάνε.
• Φτιάξτε τους κέικ καρότου.
• Φυτέψετε λαχανικά σε κάποιο τμήμα του κήπου, ώστε τα παιδιά μπορούν να φάνε τα λαχανικά που θα βλέπουν πώς μεγαλώνουν.
• Επισκεφθείτε μαζί τους ένα αγρόκτημα ή τη λαϊκή αγορά.

Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται υπομονή, τρυφερότητα και πολλή πονηριά για να αποκτήσουν τα παιδιά καλές συνήθειες στο φαγητό. Το μόνο εύκολο είναι να τους κάνουμε το χατίρι και… ένα δεύτερο φαγητό κάθε μέρα. Όμως, κάτι τέτοιο θα μας φέρει σύντομα και σε αδιέξοδο και θα στερήσουμε από το παιδί την ευκαιρία να μεγαλώσει σε απόλυτα υγιή ενήλικα.

Συνεργάστηκε ο κ. Γιώργος Μίλεσης, MSc, Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Φειδιππίδου και Ακαρνανίας 1, 11526 Αμπελόκηποι, Αθήνα

τηλ. 210 7484580, http://www.dia-trofis.gr, email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.

Ημερ/νία δημοσίευσης: 15 Οκτωβρίου 2010